นักวิทยาศาสตร์พบดาวเคราะห์คล้ายโลกดวงใหม่ที่อาจมีสิ่งมีชีวิต
ภาพจำลอง ดาวรอส 128บี อาจเป็นเป้าหมายต่อไปในการค้นหาสิ่งมีชีวิตนอกโลก
โดย พอล รินคอน
โดย พอล รินคอน
บรรณาธิการวิทยาศาสตร์, บีบีซีนิวส์ เว็บไซต์
นักดาราศาสตร์ค้นพบดาวเคราะห์นอกระบบที่มีลักษณะคล้ายโลก ชื่อรอส 128บี ซึ่งมีอุณหภูมิเย็น ขนาดใกล้เคียงกับโลก และอยู่ใกล้กับระบบสุริยะของเราโดยห่างออกไป 11 ปีแสง ซึ่งคุณสมบัติเหล่านี้ อาจทำให้มันกลายเป็นเป้าหมายสำหรับการค้นหาสิ่งมีชีวิตบนดาวดวงอื่นต่อไปได้
ที่จริงแล้วยังมีดาวเคราะห์ที่มีลักษณะคล้ายโลกอีกดวง ชื่อพร็อกซิมา บี ซึ่งอยู่ใกล้กว่า ถูกค้นพบเมื่อปี 2016 แต่ดูเหมือนจะมีโอกาสมีสิ่งมีชีวิตอาศัยอยู่ได้น้อยกว่า เนื่องจากโคจรอยู่รอบดาวแคระแดง พร็อกซิมา เซนทอรี ที่มีการปะทุบ่อยครั้ง ทำให้ต้องเผชิญกับรังสีที่เป็นอันตราย ในขณะที่ดาวรอส 128บี โคจรอยู่รอบดาวแคระแดงที่มีความเคลื่อนไหวน้อยกว่ามาก
ดาวที่ลึกลับที่สุดแห่งกาแล็กซีทางช้างเผือก
วันสุดท้ายของยานแคสสินี ผู้ไขความลับดาวเสาร์
ดร.นิโคลา อันตูดิลโล-เดอฟรู จากศูนย์ดูดาวเจนีวา ผู้ร่วมค้นพบดาวเคราะห์รอส 128บี กล่าวกับบีบีซีว่า "เนื่องจากดาวพร็อกซิมา เซนทอรี ระเบิดรังสีรุนแรงใส่ดาวเคราะห์ ใช่ ผมคิดว่ารอส 128 น่าจะมีพัฒนาการของสิ่งมีชีวิตได้ดีกว่า แต่เรายังต้องศึกษาสภาพชั้นบรรยากาศของรอส 128บี ก่อน ขึ้นอยู่กับองค์ประกอบ และคุณสมบัติในการสะท้อนของเมฆ ดาวเคราะห์นอกระบบดวงนี้ อาจเป็นมิตรกับสิ่งมีชีวิต และอาจมีน้ำรูปของเหลวแบบบนโลกของเรา หรือในรูปของแข็งแบบบนดาวศุกร์"
การค้นพบ เป็นผลงานของศูนย์ดูดาวลา ซิลลา ประเทศชิลี
ดร.ซาเวียร์ บอนฟิลส์ จากสถาบันวิทยาศาสตร์ดาวเคราะห์และฟิสิกส์ดาราศาสตร์แห่งเมืองเกรอนอบล์ (ไอพีเอจี) ประเทศฝรั่งเศส กล่าวกับบีบีซี นิวส์ว่า "รอส 128 เป็นหนึ่งในดาวที่เงียบที่สุดในกลุ่มตัวอย่างของเรา แม้ว่าจะอยู่ห่างออกไป แต่ก็เป็นเป้าหมายทางเลือกที่ดีมาก"
ดร.ซาเวียร์ บอนฟิลส์ จากสถาบันวิทยาศาสตร์ดาวเคราะห์และฟิสิกส์ดาราศาสตร์แห่งเมืองเกรอนอบล์ (ไอพีเอจี) ประเทศฝรั่งเศส กล่าวกับบีบีซี นิวส์ว่า "รอส 128 เป็นหนึ่งในดาวที่เงียบที่สุดในกลุ่มตัวอย่างของเรา แม้ว่าจะอยู่ห่างออกไป แต่ก็เป็นเป้าหมายทางเลือกที่ดีมาก"
ดาวเคราะห์ที่มีลักษณะคล้ายโลกดวงนี้ ถูกค้นพบโดยอุปกรณ์ที่เรียกว่า "การวัดความเร็วเชิงรัศมีของดาวฤกษ์ความแม่นยำสูง" หรือ ฮาร์ปส์ (High Accuracy Radial velocity Planet Searcher or Harps) ที่หอดูดาวลา ซิลลา ประเทศชิลี และรายงานการค้นพบ จะถูกตีพิมพ์ในวารสารวิชาการดาราศาสตร์และฟิสิกส์ดาราศาสตร์ (Astronomy & Astrophysics)
ดร.นิโคลา อันตูดิลโล-เดอฟรู กล่าวว่าการค้นพบ เป็นผลจากการสังเกตด้วยเครื่องฮาร์ปส์มาเป็นเวลากว่าทศวรรษ และดาวเคราะห์รอส 128บี มีมวลมากกว่าโลก 1.35 เท่า มีวงโคจรอยู่ใกล้ดาวแคระแดง มากกว่าที่โลกโคจรรอบดวงอาทิตย์ แต่เนื่องจากดาวฤกษ์แม่ของรอส 128บี มีขนาดเล็กกว่ามาก และไม่สว่างเท่าดวงอาทตย์ จึงทำได้รับรังสีสุริยะน้อยกว่าโลก ซึ่งจะมีผลทำให้อุณหภูมิน่าจะใกล้เคียงกับโลกของเราด้วย
กล้องโทรทรรศน์เจมส์ เวบบ์ มีแผนจะเปิดใช้งานในปี 2019
ในการศึกษาเพื่อค้นหาดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะที่อาจมีสิ่งมีชีวิต นักวิทยาศาสตร์จะมองหาดาวที่มีมวลต่ำ มีลักษณะพื้นผิวเป็นหิน และอุณหภูมิอบอุ่นคล้ายโลก แต่เท่าที่ผ่านมายังถือว่าหายาก โดยดาวเคราะห์นอกระบบส่วนใหญ่จาก 3,500 ดวงที่นักวิทยาศาสตร์ค้นพบมีลักษณะเหมือนดาวพฤหัสบดีซึ่งอุณภูมิสูง มีกลุ่มก๊าซปกคลุมหนาแน่น และโคจรอยู่ใกล้ดาวฤกษ์ ซึ่งไม่เหมาะที่สิ่งมีชีวิตจะอาศัยอยู่ได้
ภาพจำลอง พร็อกซิมา บี อยู่ในเขตที่น่าจะมีสิ่งมีชีวิตอาศัยอยู่ได้ แต่อาจเสี่ยงต่อรังสีในระดับที่เป็นอันตราย
"โซนที่น่าจะมีสิ่งมีชีวิตอาศัยอยู่ได้" หมายถึงระยะโคจรของดาว ซึ่งมีผลต่ออุณหภูมิที่ทำให้น้ำยังอยู่ในรูปของเหลวบนพื้นผิว (ซึ่งจำเป็นต่อการดำรงชีวิต) และเนื่องจากดาวแคระแดงไม่ได้ส่องสว่างเท่าดวงอาทิตย์ ทำให้โซนที่น่าจะมีสิ่งมีชีวิตอาศัยอยู่ได้ ต้องอยู่ใกล้กับดาวฤกษ์แม่มากกว่าระยะทางระหว่างโลกกับดวงอาทิตย์ในระบบสุริยะของเรา
อย่างไรก็ตาม ยังไม่เป็นที่แน่ชัดว่าดาวรอส 128บี จะอยู่ในระยะดังกล่าวหรือไม่ เพียงแต่นักวิทยาศาสตร์ระบุว่า อุณหภูมิที่ถือว่าอบอุ่นคือระหว่าง -60 และ +20 องศาเซลเซียส
ส่วนลำดับต่อไป นักดาราศาสตร์จะศึกษาองค์ประกอบของชั้นบรรยากาศ ซึ่งหากพบก๊าซ เช่น ออกซิเจน ก็อาจเป็นเครื่องบ่งชี้กระบวนการทางชีววิทยาได้
อุปกรณ์ฮาร์ปส์ ติดตั้งอยู่ในกล้องโทรทรรศน์ลา ซิลลา ขนาด 3.6 เมตร
เท่าที่ผ่านมา นักวิทยาศาสตร์ค้นพบก๊าซแล้วหลายชนิดบนดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ แต่คาดว่าการศึกษาในรูปแบบนี้จะทำได้มากขึ้น เมื่อกล้องโทรทรรศน์อีแอลที ของหอดูดาวยุโรปซึ่งติดตั้งอยู่ที่ซีกโลกใต้ และกล้องโทรทรรศน์เจมส์ เวบบ์ ของนาซา เริ่มเปิดใช้งานในอีกไม่กี่ปีข้างหน้า
เท่าที่ผ่านมา นักวิทยาศาสตร์ค้นพบก๊าซแล้วหลายชนิดบนดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ แต่คาดว่าการศึกษาในรูปแบบนี้จะทำได้มากขึ้น เมื่อกล้องโทรทรรศน์อีแอลที ของหอดูดาวยุโรปซึ่งติดตั้งอยู่ที่ซีกโลกใต้ และกล้องโทรทรรศน์เจมส์ เวบบ์ ของนาซา เริ่มเปิดใช้งานในอีกไม่กี่ปีข้างหน้า
ดร.ซาเวียร์ บอนฟิลส์ กล่าวว่า "เมื่อกล้องโทรทรรศน์อีแอลทีเริ่มเปิดใช้งาน (ประมาณกลางทศวรรษหน้านี้) ก็จะทำให้เรามีกำลังในการเก็บข้อมูล และเก็บภาพความละเอียดเชิงมุม เพื่อสังเกตดาวรอส 128บี ได้โดยตรง ซึ่งจะช่วยให้เห็นว่าดาวมีชั้นบรรยากาศหรือไม่ รวมถึงค้นหาน้ำและก๊าซมีเทนต่อไป"
แม้ว่าขณะนี้ จะยังอยู่ห่างจากโลกไป 11 ปีแสง แต่ดาวฤกษ์แม่ของดาวรอส 128บี กำลังเคลื่อนที่เข้าใกล้โลกมากขึ้น และคาดว่าจะแซงหน้าดาวพร็อกซิมา เซนทอรี ขึ้นมาเป็นดาวที่มีลักษณะใกล้เคียงและอยู่ใกล้โลกที่สุด ภายใน 79,000 ปีจากนี้
