ระบบดาวคู่
ภาพถ่ายระบบดาวคู่
ของ ซิริอุส จาก กล้องฮับเบิล ดาวซิริอุสB แทบจะมองไม่เห็น (ล่างซ้าย)
ดาวคู่ ( อังกฤษ : Binary star ) คือ ระบบดาว ที่มี ดาวฤกษ์ สองดวงโคจรไปรอบๆ จุด ศูนย์กลางมวล ของระบบ ดาวแต่ละดวงถือว่าเป็น ดาวเพื่อน ของอีกดวงหนึ่ง
การวิจัยเมื่อไม่นานมานี้ชี้ว่าดาวฤกษ์ส่วนใหญ่ในดาราจักรทางช้างเผือกมัก เป็นระบบดวงเดี่ยวมากกว่าระบบดาวคู่ มีความสำคัญต่อการศึกษา ฟิสิกส์ดาราศาสตร์ เพราะการสังเกตการณ์วงโคจรร่วมของทั้งสองทำให้สามารถประเมิน มวล ของดาวได้ ขณะที่การประเมินมวลของดาวฤกษ์เดี่ยวจำนวนมากต้องทำจาก extrapolation ที่ได้จากการศึกษาดาวคู่
ดาวคู่เป็นคนละอย่างกั
บ ดาวแฝด (Double star) ที่เมื่อมองจากโลกจะเห็นอยู่ใกล้กันอย่างมาก แต่ไม่ได้มี แรงดึงดูด ระหว่างกัน ดาวคู่อาจจะไม่สามารถมองเห็นได้ในแสงปกติ หรืออาจต้องใช้วิธีทางอ้อมในการตรวจสอบ เช่นการใช้ สเปกโตรสโกปี ถ้าดาวคู่โคจรรอบกันและกันในแนวระนาบเดียวกับสายตา เราจะเห็นมันเกิดคราสบังกันเอง กรณีนี้จะเรียกว่า ดาวคู่คราส (eclipsing binary) ระบบที่ประกอบด้วยดาวฤกษ์มากกว่า 2 ดวง ที่เรียกกันว่า ระบบดาวหลายดวง ถือเป็นระบบที่ไม่ปกติเช่นกัน องค์ประกอบภายในของระบบดาวคู่สามารถแลกเปลี่ยนมวลซึ่งกันและกันได้ ทำให้วิวัฒนาการของมันดำเนินไปในทิศทางที่ดาวฤกษ์เดี่ยวไม่อาจทำได้ ตัวอย่างของดาวคู่ได้แก่Algol (เป็นดาวคู่คราส) ดาวซิริอุส และ ดาว Cygnus X-1
(ซึ่งดาวสมาชิกดวงหนึ่งอาจจะเป็นหลุมดำ)
ข้อมูลอ้างอิงจากวิกิพีเดีย
เรียบเรียงข้อมูลโดย manman
ภาพถ่ายระบบดาวคู่
ของ ซิริอุส จาก กล้องฮับเบิล ดาวซิริอุสB แทบจะมองไม่เห็น (ล่างซ้าย)ดาวคู่ ( อังกฤษ : Binary star ) คือ ระบบดาว ที่มี ดาวฤกษ์ สองดวงโคจรไปรอบๆ จุด ศูนย์กลางมวล ของระบบ ดาวแต่ละดวงถือว่าเป็น ดาวเพื่อน ของอีกดวงหนึ่ง
การวิจัยเมื่อไม่นานมานี้ชี้ว่าดาวฤกษ์ส่วนใหญ่ในดาราจักรทางช้างเผือกมัก เป็นระบบดวงเดี่ยวมากกว่าระบบดาวคู่ มีความสำคัญต่อการศึกษา ฟิสิกส์ดาราศาสตร์ เพราะการสังเกตการณ์วงโคจรร่วมของทั้งสองทำให้สามารถประเมิน มวล ของดาวได้ ขณะที่การประเมินมวลของดาวฤกษ์เดี่ยวจำนวนมากต้องทำจาก extrapolation ที่ได้จากการศึกษาดาวคู่
ดาวคู่เป็นคนละอย่างกั
บ ดาวแฝด (Double star) ที่เมื่อมองจากโลกจะเห็นอยู่ใกล้กันอย่างมาก แต่ไม่ได้มี แรงดึงดูด ระหว่างกัน ดาวคู่อาจจะไม่สามารถมองเห็นได้ในแสงปกติ หรืออาจต้องใช้วิธีทางอ้อมในการตรวจสอบ เช่นการใช้ สเปกโตรสโกปี ถ้าดาวคู่โคจรรอบกันและกันในแนวระนาบเดียวกับสายตา เราจะเห็นมันเกิดคราสบังกันเอง กรณีนี้จะเรียกว่า ดาวคู่คราส (eclipsing binary) ระบบที่ประกอบด้วยดาวฤกษ์มากกว่า 2 ดวง ที่เรียกกันว่า ระบบดาวหลายดวง ถือเป็นระบบที่ไม่ปกติเช่นกัน องค์ประกอบภายในของระบบดาวคู่สามารถแลกเปลี่ยนมวลซึ่งกันและกันได้ ทำให้วิวัฒนาการของมันดำเนินไปในทิศทางที่ดาวฤกษ์เดี่ยวไม่อาจทำได้ ตัวอย่างของดาวคู่ได้แก่Algol (เป็นดาวคู่คราส) ดาวซิริอุส และ ดาว Cygnus X-1(ซึ่งดาวสมาชิกดวงหนึ่งอาจจะเป็นหลุมดำ)
ข้อมูลอ้างอิงจากวิกิพีเดีย
เรียบเรียงข้อมูลโดย manman
